Химия, биология және география кафедрасы

Қоразбекова Қарлығаш Усипханқызы
Химия, биология және география кафедрасының меңгерушісі, аға оқытушы 

Тел.: 8 (71430) 7-13-81, ішкі тел: 118
e-mail: Бұл электронды пошта мекен-жайы спам-боттардан қорғалған. Көру үшін сіздің браузеріңізде JavaScript қосулы тұруы тиіс.

Кафедра Ы.Алтынсарин атындағы АрқПИ-дің басты корпусында орналасқан, 5-қабат, №528 кабинет

Қысқаша тарихи анықтама
1980 жылы институт базасында «Химия және биология» бөлімі құрылды. Биология және химия кафедрасының ұзақ тарихы бар, оны 2 негізгі кезеңге бөлуге болады:
XX ғасырдың 80-90-шы жылдары. 1981 жылы құрылған кафедра «Химия және биология кафедрасы» деп аталды. Оның алғашқы меңгерушісі болып х.ғ.к., доцент Р.Н.Насыров тағайындалды.
1982-1983 оқу жылы екі кафедраның пайда болу кезеңі. Биология кафедрасын б.ғ.к., доцент К.Ж.Жылқыбаев, ал химия кафедрасын х.ғ.к., доцент Р.Н.Насыров басқарды. Кафедраны кейінгі жылдары басқарғандар:
• 1987-1993 жж. - х.ғ.к., доцент Б.М.Жұмағалиева;
• 1993 ж. - х.ғ.к., доцент Б.Б.Бекқұлов;
• 1994-1995 жж. - х.ғ.к., доцент Қ.Б.Баймағанбетов;
• 1996 ж. - б.ғ.к. М.М.Сартбаев;
• 1997-1999 жж. - х.ғ.к., доцент Н.М.Мұсағалиева;
• 1999-2001 жж. - х.ғ.к., доцент Ю.Е.Митронькин.
Қазіргі кезең. 2001 және 2003 жылдары химия, биология және география біріккен кафедрасының меңгерушісі болып аға оқытушы Х.К.Нурканова тағайындалды. 2003 және 2018 жылдар аралығындағы кафедра меңгерушілері:
• 2003-2007 жж. - г.ғ.к., доцент А.Е.Аяпбекова;
• 2007-2009 жж. - х.ғ.к., доцент М.К.Түйебаев;
• 2009-2016 жж. - х.ғ.к., АркПИ доценті, Б.К.Масалимова;
• 2016-2018 жж. - аға оқытушы М.А.Нурханов.
2018 жылдың қаңтар айынан бастап химия, биология және география кафедрасының меңгерушісі болып PhD доктор, АркПИ доцент Коразбекова Қарлығаш Үсіпханқызы тағайындалды.
Кафедра келесі білім беру бағдарламалары бойынша білім бакалаврларын даярлауды қамтамасыз етеді:
• 6B01504-Химия
• 6B01505-Биология
• 6B01506-География
• 6B01210-Химия-Биология
• 6В01511-География-тарих
• 6B01512-Биология-география
Білім беру бағдарламаларын жүзеге асыру үшін кафедраның мақсаттары:
- жоғары білімді және жоғары білікті мамандарды оқыту және тәрбиелеу;
- орта және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру жүйесін және мемлекеттік басқару, мәдениет органдарын ішкі және сыртқы еңбек нарықтарында табысты бәсекелесуге қабілетті біліктілігі жоғары мамандармен қамтамасыз ету;
- ҚР жоғары білім беру МЖМБС анықтайтын әлемдік білім беру және ғылыми-ақпараттық жүйеге интеграцияға қол жеткізу.
Кафедра міндеттері:
- болашақ химия, биология және география мұғалімдерін сапалы кәсіби даярлықпен қамтамасыз ету;
- негізгі құзыреттіліктер жүйесін, сондай-ақ жалпы ғылыми және арнайы білім, болашақ химия, биология және география мұғалімдерінің іскерліктері мен дағдыларын қалыптастыру;
- магистранттар мен докторанттарды мақсатты даярлау арқылы кафедра оқытушыларының ғылыми дәрежелерін жоғарылату;
- патриоттық тәрбие беру және азаматтық белсенділікті, әлеуметтік жауапкершілікті қалыптастыру бойынша шаралар кешенін іске асыру.
Профессор-оқытушылар құрамы
Кафедрада 19 оқытушы жұмыс істейді, оның ішінде:
1 - ғылым докторы,
2 - PhD докторлары,
12 - магистр, аға оқытушылар,
3 - магистр, оқытушы.

Кафедраның ғылыми қызметінің негізгі бағыты:
- Білім мен ғылымға негізделген қоғамның контексінде икемді мамандар даярлауды жетілдіру.
Кафедраның маңызды ғылыми жарияланымдары:
Кафедраның ПОҚ химия, биология және география кафедрасының жоспарына сәйкес ғылыми-зерттеу және оқу-әдістемелік жұмыстардың нәтижелерін үнемі жариялап отырады. Кафедра оқытушыларының 2016-2020 жылдардағы негізгі маңызды мақалалары:
1. M. Umbetova, G.Abildayev, S. Baizakova, S. Zhamalova, A. Konussova. Transformation and interference of the laser radiation in composite cristal optical systems ARPN. Journal of Enginering and Applied Sciences. The article was assigned in Issue 19, Volume 11, 2016.
2. Тасболатова г. терек сұрының бүйрек майын алу және ратсенияның өсуін стимулятор ретінде қолдану. Хабаршы " атындағы Еуразия ұлттық университетіГумилев атындағы еұу". Астана. 2016. №2(111). Б. 463-471.
3. Досмагулова К.К., Кемелбаева А. К., Хамит А. Ж. Қолданбалы химияның әлеуметтік және ғылыми практикалық негіздері. ХІІ Халықаралық ғылыми-практикалық интернет конференция.Переяслав-Хмельницкий 30-31 наурыз 2016 ж. 321-323 бет.
4. Кемелбаева А.К. қашықтан оқытудың білім саласындағы рөлі. "Жастар және ғылым: бүгіні мен келешегі" "Жасампаз жастар" халықаралық нысандағы аясындағы жас ғалымдар мен студенттердің ІІ халықаралық ғылыми-практикалық конференциясы материалдары. Ақтөбе, 15 сәуір, 2016 ж.Б.130-135.
5. Қалқашев С.Ғ., Накишбаева Ж.К., Байгукин Ғ.Т.., Иманқұлов Қ.Е., Әміров м. с. Шөлденудің алдын-алу шаралары, сортының топырағын мелиорациялау. "Жастар және ғылым: бүгіні мен келешегі" "Жасампаз жастар" халықаралық нысандағы аясындағы жас ғалымдар мен студенттердің ІІ халықаралық ғылыми-практикалық конференциясы материалдары. Ақтөбе, 15 сәуір, 2016 ж.Б.94-98.
6. Балықбаева Г.Ш., Хамит А. Ж., Жиенбай С. Б., Досмағұлова Қ.К.Бүгінгі мұғалім – дамыту оқу жүйесін қолдап "Мәңгілік Ел" идеясын жүзеге асырушы. Ы.Алтынсариннің 175 жылдығына арналған "Ыбырай оқулары-2016: Ы.Алтынсарин-Қазақстандық зайырлы білім жүйесінің басты тұлғасы" атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 12 ақпан 2016 ж., Арқалық қ.,Б.270-272.
7. Досмағұлова Қ.Қ., Хамит А. Ж. Қазақстан Республикасының стратегиялық даму бағдарламасын жүзеге асырудағы бес институционалдық реформаның негізі. Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған "Ұлы Дала-Мәңгілік ел жастарының әлуеті": даму кезеңдері және болашағы" халықаралық жастар ғылыми-тәжірибе конференциясының материалдары. Рудный қ. 8 қараша 2016ж.
8. U.U.Umbetov, M. Kozhahmet, M. Sabitbekova G., A. Hamit, G. Alieva, D. Karimovaand V. Uspanova. INTERFERENCE OF COHERENT RADIATION IN A CRYSTALLINE TWO-COMPONENT LENS. Mathematics and Physics Department. May 22, 2017.
9. Ермекбаева А.Т Андреева Н. Д.педагогикалық университетте биолог студенттерді даярлау мазмұнының аймақтық компонентін қалыптастыру принциптері. В.В. Половцовтың биология мен экологияны оқыту әдістемесін дамытуға қосқан үлесі туралы герценов оқуларының мақалалар жинағы "биология мен экологияны оқыту әдістемесі: шығу тегі мен даму болашағы". - Санкт-Петербург. -2017. -Б.93-97.
10. Г. Балықбаева мұражай педагогикасы арқылы патриотизмді тәрбиелеудің ерекшеліктері. Ай сайынғы Халықаралық ғылыми журнал "INTERNATIONAL SCIENCE PROJECT" 1 бөлім № 4 Vatselankatu, Turku, Финляндия 46-47 б.
11. Қалқашев С.Ғ., Бөлтірік М. Ы. Студенттердің кәсіптік дайындығын жетілдірудегі критерийлерді бағалау жүйесінің тиімділігі. Переяслав-Хмельницкий мемлекеттік педагогикалық университеті, ХХХ халықаралық ғылыми-практикалық интернет-конференция "Жаһандану жағдайындағы ғылым мен білімнің даму тенденциялары мен перспективалары" 28 Қараша 2017 ЖЫЛ, 259-263 Б.
12. Ермекбаева А.Т Шаймерденова г. З. "Зоология" курсының аймақтық компоненті студенттерді пәндік дайындығының құрылымы ретіңде. М.Әуезовтің 120 жылдығына арналған "Әуезов оқулары -15: Қазақстанның үшінші жаңғыруы - жаңа тұжырымдамалар және заманауи шешімдер" атты Халықаралық ғылым-тәжірибе конференциясының еңбектері. - Шымкент, 7 Том. 2017.-209-213 б.
13. Әміров М.С., Арыстанова С. Ә. Биология пәнін оқытудың заманауи әдістері. Халықаралық Форум. Арқалық мемлекеттік педагогикалық институты. Және британ және американдық зерттеулер кафедрасы, өнер факультеті, Трнавадағы әулие Кирилл және Мефодий Университеті (Словакия) "көптілді білім беру: теория және практика" тақырыбы бойынша пікір алмасу және талқылау үшін»
14. Аятов А. С Сәлімжанов Н.Ө., Нүркенова Ә.Д." цифрлық білім беру жүйесінде " білім саласындағы жаңа ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктері. "Төлегенов оқулары – 2018" "Рухани жаңғыру"аясында білім беруде" цифрлы білім беру-озық білім мен жауапкершілік". Арқалық, 12 сәуір 2018ж.
15. Кемелбаева А.К. Султангалиева к. у. Аятов А. С. Білім беруге инновациялық экожүйлерді құрудың маңызы. "Төлегенов оқулары-2018" "Рухани жаңғыру" аясында білім беруде "Цифрлы білім беру-озық білім мен құзыреттілік" халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция. Арқалық. 12 Сәуір 2018 ж.
16. Арыстанова С. Ә Хамитова Қ.Қ. Нүркенова А.Д. Инновациялық технологияларды пайдаланудың маңызы. "Цифрлы Қазақстан" бағдарламасындағы инновациялық экожүйлердің дамуы: мәселелері мен болашағы " тақырыбындағы аймақтық ғылыми – тәжірибелік конференция материалдары. Арқалық. 4 сәуір 2018ж.
17. Коразбекова к.у., Куанышбаев с. Б., Сартаева Х. М. Оңтүстік Қазақстан облысының герпетофаунасы және биогеохимиялық ерекшеліктері. Монография. АрқМПИ, Арқалық. – 2018ж.. – 150 бет. ISBN 978-9965-32-583-0
18. Korazbekova K.U., Saparbekova A.A. Microbiological and biochemical aspects of biogas formation. Monograph. Y.Altynsarin Arkalyk State Pedagogical Institute. Arkalyk:, - 2018. – 123p. ISBN 978-9965-32-580-9
19. Korazbekova K.U., Kuanyshbayev S.B. Studying the anaerobic digestion of agricultural wastes in biogas and fertilizer production. Monograph. Y.Altynsarin Arkalyk State Pedagogical Institute. Arkalyk:, - 2018. – 125 p. ISBN 978-9965-32-581-6
20. Салимжанов Н. О., Аятов А. С., Коразбекова к. у. Қазақстандағы моноқалалардың дамуы мен мәселелері. "Жаратылыстану-ғылыми цикл пәндерінің заманауи мұғалімі" Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының материалдар жинағы, Есіл,15-16 ақпан 2019 ж. - 84-85 бет
21. Коразбекова К.У., Салимжанов Н.О. педагогикалық жоғары оқу орындарында мамандар даярлау кезінде студенттердің биогеоэкологиялық құзыреттілігін қалыптастыру. "Жаратылыстану-ғылыми цикл пәндерінің заманауи мұғалімі" Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының материалдар жинағы, Есіл,15-16 ақпан 2019 ж. - 62-64 бет
22. Коразбекова К.У. Педагогикалық жоғары оқу орындарында соттардың биогеоэкологиялық құқықтарын қалыптастырудың маңызы "Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы:өлкетану мәселелері мен болашағы" халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының материалдары. Арқалық, 2019ж. - 259-263 б.
23. Аятов А.С., Коразбекова К.У. Мұражайда өтетін өлкетану жұмыстарының тұлғасы қалыптасуындағы рөлі. "Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы: өлкетану мәселелері мен болашағы" халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының материалдары. Арқалық, 2019. - 307-313 б.
24. Салимжанов Н. О., Коразбекова К.У. Урандалған аумақтардың экологиялық проблемалары. "Қазіргі биологияның әдіснамасы, теориясы мен практикасы"атты студенттер мен жас ғалымдардың ІV Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының материалдар жинағы. Қостанай 2019. –бет 333-336.

Оқу-әдістемелік жұмыс
Кафедра ПОҚ оқу-әдістемелік жұмыстарды оқулықтар, оқу-әдістемелік және электронды түрінде шығарады. Соңғы 4 оқу жылының мониторингі төменірек көрсетілген:

ПОҚ біліктілігін арттыру

Кафедраның ұйымдастыру жұмысы

Студенттердің жетістіктері

• 1 дәрежелі Диплом. Педагогика және психология бойынша ІІ қалалық "Ізденген жетер мұратына"атты студенттік олимпиада. "Жаратылыстану" кафедрасының командасы. АркГПИ, 22-23.02. 2018 ж.

• 2 дәрежелі Диплом. Мұғалім, аудармашы, жазушы С.Көбеевтің туғанына 140 жыл толуына орай "Тілдарын" атты үш тілді дарынды жастардың қалалық олимпиадасы. Алтаева Айғаным.
• 2 дәрежелі Диплом. Педагогика және психология бойынша III дәстүрлі қалалық студенттік олимпиада "Ізденген жетер мұратына". "Музгравит"кафедрасының командасы. АркГПИ, 2019 ж.

• 1 дәрежелі Диплом. Үш тілді талантты жастардың "Тілдарын" қалалық олимпиадасы, Арқалық, 2019 ж. Шаяхмет Баян.

• Сертификат. "Тілдарын" үштілді дарынды жастардың облыстық олимпиадасы, Қостанай, 2019 ж. Шаяхмет Баян.
• "Салауатты өмір салтын ұстан!" ұранымен "Денсаулық фестивалі-2019" спартакиадасында 1 орын", 2019 ж Шаймерден Аружан.

• "Жыл студенті-2018" байқауы, "Биология-31" тобына "үздік студенттік топ" номинациясы берілді, АрқМПИ, 2019 ж.
• 3 дәрежелі Диплом. "Менің мақтанышым - Отаным" атты қалалық ғылыми жұмыстар байқауы, 2018 ж.Нұруллаева Дина.
• 3 дәрежелі Диплом. "Менің мақтанышым-Отаным" атты қалалық ғылыми жұмыстар байқауы, 2018 ж. Осипова Эльвира
• 2 дәрежелі Диплом. "Менің мақтанышым - Отаным" атты қалалық ғылыми жұмыстар байқауы, 2018 ж.Орынбасар Аида.
• "Үздік жас ғалым" дипломы. StartUp ArkGPI-2018 "студенттік инновациялық идеялар мен бизнес-жобалар байқауы. "Үздік әлеуметтік жоба" номинациясы, 2018 ж. Орынбасар Аида.
• "Алғыс хат". "StartUp ArkGPI-2018" студенттік инновациялық идеялар мен бизнес-жобалар байқауы, 2018 ж.Нуруллаева Дина.
• 2 дәрежелі Диплом. Студенттердің үздік ғылыми жұмысы үшін АрқПИ ректорының сыйлығын алуға арналған Конкурс, 2019 ж.Нуруллаева Дина.

• "Алғыс хат". 5B011300-Биология мамандығы бойынша Республикалық пәндік олимпиада, им. Алтынсарин атындағы Қызылорда мемлекеттік университеті. Қорқыт Ата, Қызылорда, 18-19 сәуір 2019 ж.
• II дәрежелі Диплом. 5B011300-Биология мамандығы бойынша Республикалық пәндік онлайн олимпиада, им. Алтынсарин атындағы Қарағанды университеті. Академик Е. А. Бөкетов, Қарағанды, 16-18 сәуір 2020 ж.

• III дәрежелі Диплом. 5B011300-Биология мамандығы бойынша Республикалық пәндік онлайн олимпиада, Орынбасар Аида, Қарағанды университеті. Академик Е. А. Бөкетов, Қарағанды, 16-18 сәуір 2020 ж.

• 3 дәрежелі Диплом. Студенттердің үздік ғылыми жұмысы үшін АрқПИ ректорының сыйлығын алуға арналған Конкурс, 2020 ж. Ерболат Елай